Do zapisywania Pandunii używany jest podstawowy alfabet łaciński. Oto alfabet Pandunii z odpowiadającymi im symbolami Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego (IPA).
| Pandunia | IPA |
|---|---|
| A | a |
| B | b |
| Ch | tʃ |
| D | d |
| E | e |
| F | f |
| G | g |
| H | h (x) |
| I | i |
| J | dʒ |
| K | kʰ |
| L | l |
| M | m |
| N | n (ŋ) |
| P | pʰ |
| O | o |
| R | r (ɹ) |
| S | s |
| Sh | ʃ |
| T | tʰ |
| U | u |
| V | w (ʋ v) |
| Y | j |
| Z | z (dz) |
W Pandunii, podobnie jak w polskim, czyta się dokładnie jak się pisze. Żadna litera nie jest niema. Każdej literze odpowiada jedna głoska, zawsze ta sama.
Większość spółgosek jest wymawiana tak jak w polskim. Więc wymowa b, c, d, f, h, k, l, m, n, p, r, s, t, v, z jest podobna i prosta.
Następujące spółgłoski są wymawiane inaczej w Panduni niż w języku polskim.
Pandunia ma pięć samogłosek.
i u
e o
a
Wymawia się je praktycznie jak w języku polskim. To czyste samogłoski, więc ich cechy nie zmieniają się podczas długiej wymowy.
Spółgłoski półotwarte y i v są wymawiane odpowiednio jak J i Ł w polskim.
Akcentuje się sylabę, która jest przed ostatnią spógłoską.
Akcentuje się przedostatnią sylabę w słowach które kończą się samogłoską. Np. póte, dúnia, muzíke.
dunia es vi se mei planeta.
/dúnia és ví se méi planéta./
mi van loga komun bashe, da es pandunia.
/mí ván lóga komún báshe, dá és pandúnia./
Pandunia jest normalnie zapisywana tylko małymi literami (tj. minuskułą). Wielkie litery mogą być na początku zdań i nazw własnych, jak imiona osobowe i nazwy miejsc, ale nie jest to wymagane.
Są trzy powody, dlaczego wielkie litery są niepotrzebne.
Zauważ! Nie jest błędem używanie wielkich liter. Czasem ludzie robią to z nawyku, bo są do tego przyzwyczajeni w innych językach. Ale wciąż wielkie litery są niepotrzebne i niezalecane.
Wielkie litery są używane w standardowych międzynarodowych akronimach. Na przykład: 10 Mb (des mega bit), 100 Gb (hon giga bit), 2 mm (du mili mitre), 1 kJ (un kilo jul).
[-] Słowa mogą być dzielone na sylaby dywizem. Dywiz jest umieszczany między mówionymi sylabami. Na przykład: bin, ka-fe, hu-mor, pos-te.
[.] Każde zdanie może kończyć się kropką.
[?] pytania mogą kończyć się również znakiem zapytania.
[!] Wykrzyknik oznacza głośność lub nacisk.
[…] Trzy kropki (tj. wielokropek) może być używane do oznacznia niekompletnego zdania lub niepewności.
[:] Dwukropek oznacza początek wyjaśnienia lub listy.
[,] Przecinek oznacza małą pauzę lub przerwę między warunkami lub częściami listy.
W tekstach nieformalnych buźki, emotikony i emoji mogą być używane oznaczyć nastrój. Na przykład :) oznacza radość a :( oznacza smutek.
mi vize tu :)
– Ja widzę cię.
mi no vize tu :(
– Ja nie widzę cię.
Najpowszechniejszą strukturą słów jest CVCV, gdzie C to spółgłoska, a V to samogłoska.
Najtrudniejszym możliwym słowem jest CLVCCVC, gdzie L to płynna spółgłoska (l lub r). Na przykład kristal jest takim słowem.
Początkowe spółgłoski są ograniczone do:
Środkowe skupienie spółgłosek są ograniczone do: