Pandunia jest językiem sztucznym zaprojektowanym, by być relatywnie prostym dla każdego. Możesz się jej uczyć szybko tym kursem praktycznym.
Użytkownicy języka polskiego łatwo się nauczą tworzyć podstawowe zdania w Panduni, jako że szyk zdania jest zasadniczo taki sam jak w języku polskim, nie ma przedimków (rodzajników), żadnego “być”, ani skomplikowanych zasad odmiany słów, by wyrazić liczby pojedyńczą i mnogą lub czas czasowników.
Kurs składa się z małych lekcji. Każda lekcja wprowadza nove słowo, które jest używane w kilku różnych zdaniach w lekcji, by is to teach you how the word works as part of sentences. Possibly you will encounter also other new words in the same lesson but don’t worry about them! You don’t have to learn all of them at once. Just memorize the phrases that are useful for you! Maybe the rest will go to your memory subconciously.
Możesz uczyć się z tego kursu razem z przyjaciółmi. Czytajcie zdania razem i spróbujcie dokonać małych rozmów. Możesz się też uczyć sam. Nawet wtedy jest przydatnym czytać na głos i tworzyć rozmowy. Powtrzaj te came zdania kilka razy dzisiaj, jutro, pojutrze i tak dalej. Jak to się mówi, trening czyni mistrza.
Uwaga! Wiele lekcji zawiera też wskazówki jak ta. Służą wyjaśnieniu detali gramatycznych zainteresowanym. Możesz je pominąć, jeśli nie są pomocne. Nie musisz znać teorii języka. Możesz po prostu mówić w Panduni!
sal Cześć!
sal suba! Dobrego ranka!
sal dia! Dzień dobry!
sal sham! Dobry wieczór!
sal noche! Dobranoc!
sal yam! Smacznego!
sal kom! Witaj! Zapraszam!
sal go! Żegnaj!
sal safar! Szczęśliwej podróży!
sal sona! Dobrego snu!
Jak pewnie zauważyłeś dzięki tym kilku wyrażeniom, sal jest ogólnym słowem do pozdrowień. Używaj go, kiedy chcesz!
sal jest popularnym pozdrowieniem używanym przez i religijnych i niereligijnych ludzi w wielu różnych krajach na całym świecie.
Etymologia. sal pochodzi z języków: arabskiego: سَلَام “salām”, hebrajskiego: שָׁלוֹם “šalom”, tureckiego: selam, hindi: सलाम “salām”, suahili: salaam, indonezyjskiego: selamat.
mi Sara. Ja jestem Sara.
mi Tomas. Ja jestem Tomasza.
Możesz się przedstwiać po prostu mówiąc mi a następnie twoje imię. W Panduni nie potrzebujesz do tego czasownika!
mi sal mama. Ja pozdrawiam matkę.
mi sal papa. Ja pozdrawiam ojca.
Słowo sal jest rzeczownikiem i czasownikiem. Podstawowy szyk zdania w Panduni Pandunia to podmiot-orzeczenie-dopełnienie.
Sara ye sal Tomas. Sara pozdrawia Tomasza.
sal mama! Cześć, mamo!
sal papa! Cześć, tato!
Etymologia. mi pochodzi z języków: angielkiego mi, włoskiego mi, suahili mimi, zuluskiego -mi-.
tu Tomas. Ty jesteś Tomasz.
mi sal tu. Ja pozdrawiam cię.
tu sal mi. Ty pozdrawiasz mnie.
Zaimki nigdy nie odmieniają się w Panduni. Dlatego mi jest takie samo jako podmiot i dopełnienie, gdy język polski dwie różne formy, ‘ja’ i ‘mnie’.
mi love tu. Ja kocham cię.
Etymologia. tu pochodzi z języków hiszpańskiego tú, włoskiego tu, francuskiego tu, hindi तू (tū), perskiego تو (to), tadżyckiego ту (tu).
da es man. On jest mężczyzną.
da es fem. Ona jest kobietą.
da es aple. To jest jabłko.
da jest ogólnym zaimkiem trzecioosobowym. Jest używany wobec ludzi (niezależnie od płci) tak jak i wobec rzeczy.
mi sal da. Ja pozdrawiam go/ją.
sual tu es Tomas? Czy ty jesteś Tomasz?
sual tu es dokter? Czy ty jesteś lekarzem?
Porada: Pytania tak/nie często zaczynają się od sual. Jest to zwykły czasownik, żaden specjaly znacznik pytania. Właściwie, poprzednie zdanie powstało z mi sual tu es dokter (Ja pytam, ty lekarz?) porzez opuszczenie pierwszego słowa.
sual tu gud? Jak się czujesz? (Dosłownie: Czy ty jesteś dobry?) mi gud. Ja czuję się dobrze. tu ne? A ty? mi no gud. Ja nie czuję się dobrze.
Etymologia. sual pochodzi z języków hindi सवाल (savāl), Swahili swali.
sual tu es Tomas? Czy ty jesteś Tomasz?
ye, mi es Tomas. Tak, ja jestem Tomasz.
sual da es dokter? Czy on/ona jest lekarzem?
ye, da es dokter. Tak, on/ona jest lekarzem.
mi es Tomas. Ja jestem Tomasz.
tu es Sara. Ty jesteś Sara.
aple es fture. Jabłko jest owocem.
Uwaga: Należy użyć es w ostatnim zdaniu, bo bez niego wyglądałoby jak wyrażenie rzeczownikowe aple – frute (jabłkowy owoc).
mi no es Sara. Nie jestem Sara.
mi no es dokter. Nie jestem lekarzem.
sual tu gud? Czy czujesz się dobrze? ye. mi gud. Tak, czuję się dobrze.
sual tu es gud?
Czy czujesz się dobrze?
no, mi no es gud.
Nie, nie czuję się dobrze.
Możesz używać no do zaprzeczania czegokolwiek. Jest umieszczane przed słowem zaprzeczanym.
da no sal mi. Nie pozdrawia mnie.
Etymologi. no pochodzi z języków angielskiego no, hiszpańskiego no, francuskiego non.
vi sal yu. My pozdrawiamy was.
yu sal di. Wy pozdrawiacie ich.
di sal vi! Oni/One pozdrawiają nas.
vi es fem. Jesteśmy kobietami.
yu es man. Jesteście mężczyznami.
di es aple. Są jabłkami.
hu? – Kto?
hu es tu? Kim jesteś? mi es Tomas. Jestem Tomasz.
hu es da? Kim ona jest? da es Sara. Ona to Sara.
hu es yu? Kim jesteście?
hu es di? Kim są?
ke? Co?
Etymologia. kua pochodzi z języków francuskiego quoi, hiszpańskiego cuál, angielkiego what.
kua es da hir? Co to?
da hir es aple. To jest jabłko.
da es rubi aple. To jest czerwone jabłko.
da aple es rubi. Te jabłko jest czerwone.
Uwaga: Kiedy przymiotnik, jak rubi, jest umieszczony przed rzeczownikiem, działa jako przydawka. Kiedy jest po rzeczowniku, działa jako “przymiotnikowy” czasonik.
da es rubi. Jest czerwone.
da es kua? Co to jest?
da es mi se telefon. To mój telefon.
da hir es hu se? Czyje to?
da es mi se. To jest moje.
Uwaga: Partykuła dzierżawcza se jest umiejscawiana między właściciela i posiadaną rzecz, więc mi se znaczy “mój”, tu se znaczy “twój” i tak dalej.
da es hu? Kim on/ona jest?
da es mi se frende. On/ona jest moim przyjacielem/przyjaciółką.
mi es Sara se frende. Jestem przyjacielem Sary.
tu se nam es kua? Jak się nazywasz? (Dosłownie: Czym jest twoje imię?)
mi se nam es Tomas. Nazywam się Tomasz.
da se nam es kua? Jak ona jest nazywana?
da se nam es Sara. Ona jest nazywana Sarą.
mi su nam e Tomas. Ja jestem nazywany Tomaszem.
Etymologia. nam pochodzi z języków hindi नाम (nām), perskiego: نام (nām), tajskiego: นาม (naam), indonezyjskiego nama, japońskiego: 名前 (namae), niemieskiego Name, angielskiego name.
mi have un gud haus. Mam dobry dom.
da no have mone. Nie ma pieniędzy.
mi van have un nove telefon. Chcę mieć nowy telefon.
sual tu have pikin? Czy masz dzieci? mi have du pikin. Mam dwoje dzieci.
mi nou da. Znam go/ją.
sual tu nou da jen? Czy znasz tę osobę?
sual yu nou unotre? Czy znacie się?
vi nou unotre of long. Znamy się od długiego (czasu).
mi yau helpe. Potrzebuję pomocy.
sual tu kan helpe mi? Czy możesz pomóc mi?
sual mi kan helpe tu? Czy mogę ci pomóc?
sual tu van yam som ting? Czy chcesz zjeść coś?
da yam un aple. Je jabłko.
di yam aple. Jedzą jabłka.
Uwaga: Inaczej niż język polski, Pandunia nie ma osobnyc form pojedynczej i mnogiej. Dlatego słowa jak aple mogą się odnosić do jednego lub większej liczby jabłek.
sual tu yam kafe? Czy pijesz kawę?
ye. mi yam kafe. Tak. Piję kawę.
Porada: Znaczenie yam obejmuje i jedzenie i picie. Może się to na początku wydawać dziwne, ale niedługo zauważysz, że jesto dosyć poręczne! Zazwyczaj dopełnienie wyjaśnia, czy chodzi o jedzenie, picie czy oba.
mi yam kafe e ban. Spożywam kawę i chleb.
sual tu van yam? Czy chcesz jeść?
tu van yam kua? Co chcesz zjeść?
Porada: Gdy język polski umieszcza “co” na początku pytania, w Panduni kua nie zmienia szyku zdania.
mi van yam kafe. Chcę pić kawę.
sual tu van yam cha? Czy chcesz napić się herbaty?
no. mi no van cha. mi van kafe. Nie, nie chcę herbaty. Chcę kawę.
tu van kua aple? Które jabłko chcesz?
da rubi. Te czerwone.
mi plis tu yam cha. Proszę, żebyś napił się herbaty.
mi plis tu kom haus. Proszę, żebyś przyszedł do domu.
mi plis tu helpe mi. Proszę, żebyś mi pomógł.
Porada: By tworzyć bezpośrednie prośby, opuść wszystkie zaimki.
plis yam cha. Proszę, napij się herbaty!
plis yam kafe. Proszę, napij się kawy!
plis kom haus. Proszę, przyjdź do domu!
plis helpe mi. Proszę, pomóż mi.
danke! Dzięki!
danke tu. Dzięki ci.
mi danke tu. Dziękuję tobie.
mi danke tu helpe mi. Dziękuję tobie, że pomogłeś mi.
danke tu helpe mi. Dzięki tobie, że pomogłeś mi.
tu kechi. Nie ma za co. (Dosłownie: Jesteś uprzejmy.)
vi shal yam! Zjedzmy!
vi shal go yam! Chodźmy jeść!
vi shal go haus. Chodź do domu.
mi yau helpe. Potrzebuję pomocy.
mi yau yam. Jestem głodny.
sual tu yau yam? Czy jesteś głodny?
sual tu yau sui? Czy jesteś spragniony?
perdon! mi no aha. Przepraszam, nie rozumiem.
perdon! da es kua? Przepraszam, co to?
perdon. tu se nam es kua? Przepraszam, jak się nazywasz?
sual tu aha mi? Czy rozumiesz mnie?
mi aha. Rozumiem.
perdon. mi no aha tu. Przepraszam., nie rozumiem cię.
mi no bas aha tu. Niezbyt zrozumiałem cię.
mi aha no ting. Nic nie rozumiem.
mi kan shofe karo. Umiem kierować samochodem.
da no kan shofe karo. Nie umie kierować samochodem.
sual tu kan shuli da? Czy umiesz to naprawić?
sual tu kan pandunia? Czy umiesz mówić w Panduni?
mi kan pandunia. Umiem mówić w Panduni.
mi kan kam pandunia. Umiem trochę mówić w Panduni.
mi no kan english. Nie znam języka angielskiego.
perdon. mi no kan tu se bashe. Przepraszam. Nie mówię w twoim języku.
tu loga kua? Co mówisz??
mi loga to tu. Mówię do ciebie.
vi loga to unotre. Mówimy do siebie.
von loga “kot” a kua mode a pandunia? Jak się mówi “kot” w Panduni?
“kot” es kua a pandunia? Czym jest “kot” w Panduni?
mau loga “miau”. Kot mówi miau.
mi no kan audi tu. Nie mogę cię usłyszeć.
plis loga mor bala. Proszę, mów głośniej.
mi audi muzike. Słucham muzyki.
tu audi kua tipe li muzike? Jakiego rodzaju muzyki słuchasz?
suka vize tu. Miło cię widzieć!
to rivize! Do zobaczenia! (Dosłownie: Zobaczyć cię znowu!)
vize tu a posden! Do jutra! (Dosłownie: Zobaczyć cię jutro!)
mi vize da a preden. Widziałem go/ją wczoraj.
da hir lexe ye seme kua? Co znaczy to słowo?
“mau” ye seme kua? Co znaczy “mau”?
da seme un tipe of hevan. To oznacza rodzaj zwierzęcia.
mi no aha da seme kua. Nie rozumiem, co to znaczy.
plis kitab tu se adres. Proszę, napisz swój adres.
plis kitab da a hir. Proszę, napisz to tutaj!
sual yu bashe pandunia. Czy mówicie w Panduni?
vi bashe pandunia. Mówimy w Panduni.
sual tu kan bashe english? Czy umiesz mówić w języku angielskim?
franse, espanya, portugal, rus francuski, hiszpański, portugalski, rosyjski
putong han, nipon, indonesia chiński, japoński, indonezyjski
arabe, turke, parse, urdu, hindi arabski, turecki, perski, urdu, hindi
suahili, hausa, yoruba, amara suahili, hausa, joruba, amharski
tu go kua? Dokąd idziesz?
mi go haus. Idę do domu.
mi mus go kua? Gdzie powinienem pójść?
mi mus go to kua jen? Do kogo powinienem pójść?
vi shal go! Pójdźmy!
vi shal go a fute Pójdźmy pieszo!
plis kom! Przyjdź tu!
tu kom of kua? Skąd pochodzisz?
mi kom of Dubai. Pochodzę z Dubaju.
mi kom haus a pos den. Przyjdę do domu jutro.
sual tu safar a tren? Czy podróżujesz pociągiem?
vi safar of London to Paris. Podróżujemy z Londynu do Paryża.
safar es muche long. Podróż jest bardzo długa.
hotel a kua? Gdzie jest hotel?
hotel a da der dau. Hotel jest przy tej drodze.
tu a kua? Gdzie jesteś?
mi a haus. Jestem w domu.
da a kua? Gdzie jest?
da side a kamar. Siedzi w pokoju.
Porada! Możesz używać a jako przyimka lub samodzielnie jako czasownika.
mi verke a… Pracuję w …
tu loju kua? Gdzie mieszkasz?
mi loju Singapur. Mieszkam w Singapurze.
sual tu loju da hir hotel? Czy miszkasz w tym hotelu?
Porada: Poprawnie jest też powiedzieć tu loju a kua? zamiast tu loju kua. Jakkolwiek loju już obejmuje znaczenie bycia w czymś, więc a nie jest potrzebne.
plis dele! Proszę, czekaj!
di dele vi. Czekają na nas.
mi dele tu a hotel. Czekam na ciebie w hotelu.
plis don mone. Proszę, daj trochę pieniędzy.
plis don da to mi. Proszę, daj mi to.
mi don da hir to tu. Daję ci to.
mi don buk to di. Daję im książkę.
da no van don da to mi. Nie chce dać mi tego.
mi sepe un kafe. Wezmę kawę.
plis sepe un kafe to mi. Proszę, weź kawę dla mnie.
tu did sepe mone of mi. Już dostałeś ode mnie pieniądze.
mi sepe un bir. I will take a beer.